De heer van der Bijl stelt zich voor en vertelt dat hij in Visvliet is geboren. Op zijn tweede verhuisde hij met zijn ouders naar Burum. In ……

De heer van der Bijl stelt zich voor en vertelt dat hij in Visvliet is geboren. Op zijn tweede verhuisde hij met zijn ouders naar Burum. In Burum ging hij naar de lagere school. Na de lagere school hielp hij zijn vader (oa in de tuin) en op zijn zeventiende ging hij werken bij de plaatselijke klompenmaker. Van der Bijl was gek op hout bewerken waardoor de klompenmaker hem graag in dienst wilde hebben.

De heer van der Bijl vertelt dat de klompenmakerij in de Tweede Wereldoorlog niet voorzien was van stroom. De klompen werden met de hand gem……

De heer van der Bijl vertelt dat de klompenmakerij in de Tweede Wereldoorlog niet voorzien was van stroom. De klompen werden met de hand gemaakt (oa met een blokmes) en van der Bijl heeft alle gereedschap nog in zijn bezit. Het eerste wat van der Bijl leerde was het schuren (aanvankelijk electrisch) en verven van de klompen. De maten van de klompen werden aangegeven in centimeters. De grootste maat was 32 centimeter. Een boom, die in het bos of langs de kant van de weg was uitgezocht, werd in centimeter maten gezaagd met de trekzaag en vervolgens werden de blokken hout gekloofd. De klompen werden gemaakt van wilgenhout of populierenhout. Wilgenhout was sterker (en duurder) en populierenhout was zachter. De nog natte klompen werden gedroogd op de oven van de plaatselijke bakker waarna ze werden geschuurd en vervolgens geverfd. Met een mesje werden figuren op de klompen aangebracht die met zilverbrons verf werden bestreken. De modellen klompen verschilden niet per streek vertelt van der Bijl. Vrijwel iedereen liep op klompen in die tijd. Vooral in de herfst was het druk, want dan wilde iedereen een stel nieuwe klompen. Ook leverde de klompenmakerij wel aan winkels. Iedereen kon wel een paar klompen kopen in die tijd. De armoede viel wel mee in deze streek vertelt van der Bijl. Een paar klompen waren er al voor 45 cent. De boeren liepen ook veel op klompen, maar ook op laarzen. Zondags droegen veel mensen schoenen. Aanvankelijk werden de klompen zwart geverfd, later meest geel. Na een laag grondverf werd een laag lakverf aangebracht. De klompen waren waterdicht doordat ze na een week drogen op de oven bij de bakker kurkdroog waren geworden. De bakker en zijn gezin mochten in ruil gratis klompen dragen.

Naast zijn werk als leerling klompenmaker (van 's ochtends zeven tot 's avonds zes) vervaagdigde Van der Bijl ook meubels. Hij verdiende als……

Naast zijn werk als leerling klompenmaker (van 's ochtends zeven tot 's avonds zes) vervaagdigde Van der Bijl ook meubels. Hij verdiende als leerling klompenmaker vier gulden in de week. Daarvan droeg hij wat kostgeld af aan zijn ouders en de rest hield hij zelf. Naast Dirk van der Bijl had de klompenmaker ook nog een getrouwde man in dienst. Een andere klompenmakerij was er niet in het dorp. Van der Bijl werkte van zijn zeventiende tot zijn negentiende bij deze klompenmaker in Burum. Daarna moest hij in militaire dienst en werd voor drie jaar naar Nederlands Indië / Indonesië gestuurd.

Tijdens de opleiding op de kazerne in Assen zocht de kapitein een schoenmaker. Onder de dienstplichtigen was geen schoenmaker te vinden, maa……

Tijdens de opleiding op de kazerne in Assen zocht de kapitein een schoenmaker. Onder de dienstplichtigen was geen schoenmaker te vinden, maar omdat Van der Bijl klompen kon maken werd hij aangewezen als reparateur van legerschoenen en kreeg hij tijdens zijn werkzaamheden een opleiding tot schoenreparateur. Na een half jaar als schoenreparateur in de kazerne in Assen werd hij als soldaat naar Nederlands Indië gestuurd met de rest van de militairen in Assen. De opleiding tot schoenreparateur was meestal in de avonduren en van der Bijl volgde de lessen met plezier.

De heer van der Bijl vertelt dat hij besloot schoenmaker te worden toen hij na drie jaar terug kwam uit Nederlands Indië. Om een diploma vo……

De heer van der Bijl vertelt dat hij besloot schoenmaker te worden toen hij na drie jaar terug kwam uit Nederlands Indië. Om een diploma voor de verkoop van schoenen te halen reisde hij vanaf 1951 twee jaar lang op en neer naar Utrecht waar een cursus werd gegeven. Een opleiding om zelf schoenen te produceren heeft Van der Bijl nooit gevolgd. Daarvoor was het ook altijd te druk in zijn schoenenwinkel en met reparaties.

De heer van der Bijl vertelt dat hij in 1958 in Lutjegast ging wonen. Hij kocht daar in 1960 een tien jaar oude manufacturenwinkel en rekend……

De heer van der Bijl vertelt dat hij in 1958 in Lutjegast ging wonen. Hij kocht daar in 1960 een tien jaar oude manufacturenwinkel en rekende direkt contant af. Hiermee wist hij een droom (een eigen schoenenwinkel) te realiseren vertelt hij. De zaken gingen goed. Zijn vrouw deed de verkoop in de winkel en Van der Bijl zelf reed met een bestelbus langs klanten om schoenen op te halen voor reparaties, gerepareerde schoenen terug te brengen en nieuwe schoenen te verkopen en te bezorgen. Een werkdag duurde van 's ochtends vier tot 's avonds tien. 's Maandags haalde Van der Bijl schoenen op bij klanten, die hij dinsdags repareerde en 's woensdags terug bracht. Ook bezorgde hij verkochte schoenen op woensdag.

Van der Bijl vertelt dat hij geen afspraken had met andere schoenmakers over hun werkgebied. Van der Bijl's gebied omvatte Visvliet, Burum, ……

Van der Bijl vertelt dat hij geen afspraken had met andere schoenmakers over hun werkgebied. Van der Bijl's gebied omvatte Visvliet, Burum, Warfstermolen, Pieterzijl en Munnekezijl in de ene week en Stroobos, Gerkesklooster, Eesterweg, Doezum, Doezumertocht, Grootegast in de andere week. Toen hij zijn schoenwinkel begon deed hij aanvankelijk zijn route op de fiets behangen met (fiets)tassen, maar toen was zijn werkgebied kleiner. Later nam hij een solex gevolgd door een bestelwagen. Bij de klanten onderweg dronk hij vaak een kop koffie en liet hij nieuwe schoenen zien. Hij nam geen paren mee, alleen eenlingen. In de herfst nam hij ook pantoffels mee. Als een klant nieuwe schoenen bestelde nam hij die de volgende keer mee. Doordat de klanten buiten de dorpen niet beschikten over een auto en meestal reisden te voet of op de fiets werd zijn bezoek gewaardeerd. Het was hard werken en goed verdienen. Door de drukte is Van der Bijl nooit toegekomen aan het zelf maken van schoenen, hoewel hij dit graag had willen leren. Hij beperkte zich tot verkoop en reparaties.

De heer van der Bijl vertelt dat de schoenen die hij verkocht bij schoenfabrieken waren gemaakt en dat hij verschillende leveranciers had di……

De heer van der Bijl vertelt dat de schoenen die hij verkocht bij schoenfabrieken waren gemaakt en dat hij verschillende leveranciers had die zomer en wintercollecties leverden. De vertegenwoordigers kwamen langs bij zijn winkel. Hij verkocht allerlei soorten schoenen: damesschoenen, herenschoenen, kinderschoenen, werkschoenen. Eens per jaar hield hij opruiming, waarin vooral de kleine maten belandden. Vooral zijn buurvrouw, die kleine voeten had, was een goed afnemer van de kleine maten in de opruiming. De vrouw van Van der Bijl had voor haar huwelijk altijd in een kruidenierszaak gewerkt en kon goed overweg met de klanten. Er waren veel vaste klanten. Voor sommige klanten moesten de schoenen worden opgerekt ivm bijv. likdoorns, maar speciaal orthopedisch schoeisel werd door Van der Bijl niet verkocht.

De heer van der Bijl vertelt dat hij zijn werk met plezier deed. Als hij tijd had zette hij ook ritsen in jassen, maakte paardenstellen en r……

De heer van der Bijl vertelt dat hij zijn werk met plezier deed. Als hij tijd had zette hij ook ritsen in jassen, maakte paardenstellen en repareerde leren onderdelen (zuigers) van (water)pompen. Ook hield hij zich tijdens zijn periode als schoenmaker nog regelmatig bezig met het maken van meubels.

De kwaliteit van schoenen is volgens de heer Van der Bijl in de loop der jaren ongeveer gelijk gebleven. Wel is het zo dat er steeds meer me……

De kwaliteit van schoenen is volgens de heer Van der Bijl in de loop der jaren ongeveer gelijk gebleven. Wel is het zo dat er steeds meer mensen op schoenen zijn gaan lopen en de klompen werden terug gedrongen. Klompen werden niet gerapareerd vroeger vertelt Van der Bijl. Kapotte klompen verdwenen in de kachel.

In zijn werkplaats laat de heer van der Bijl verschillende machines zien (oa een poets- en schuurmachine, een boormachine voor leer, gereeds……

In zijn werkplaats laat de heer van der Bijl verschillende machines zien (oa een poets- en schuurmachine, een boormachine voor leer, gereedschap voor het maken van diverse gaten in leer en voor het opruimen en oprekken van leer). Hij vertelt over hun werking en geeft een demonstratie. Houten gereedschap maakt(e) hij zelf zoals bijv de passer die hij laat zien. Ook laat Van der Bijl zjin voorraad spijkers, dameshakken en klinken zien. Tenslotte brengt de heer Van der Bijl een koperen ringetje aan in een stuk leer, laat zijn leest zien en demonstreert de werking van een naaimachine voor leer.