René van Iterson, je bent deze week onze miskende meester. Je bent doedelzakspeler, je bent denk ik de enige in Groningen. Nou, ik geloof ……

René van Iterson, je bent deze week onze miskende meester. Je bent doedelzakspeler, je bent denk ik de enige in Groningen. Nou, ik geloof er nog wel wat meer zijn.

… speel de Schotse doedelzak en daar zijn er misschien nog wel een paar. Ik weet dat een andere doedelzakband zit in de richting van Hoogkerk.…

Ik heb wel gehoord van een andere jongen die op stelten, terwijl hij in Herenstraat staat. Maar ik speel de Schotse doedelzak en daar zijn er misschien nog wel een paar. Ik weet dat een andere doedelzakband zit in de richting van Hoogkerk.

Wat fascineert jou in de doedelzak?

Wat fascineert jou in de doedelzak?

Ja, dat is een heel verhaal. Om te beginnen, mijn Schotse afstamming maakt natuurlijk dat ik het mooier vind. Tenminste, dat vermoed ik.

Ja, dat is een heel verhaal. Om te beginnen, mijn Schotse afstamming maakt natuurlijk dat ik het mooier vind. Tenminste, dat vermoed ik.

Daarvoor, voordat ik wist dat wij van Schotse afkomst waren, vond ik het altijd wel een mooi instrument. Omdat het me, het was zo indringen……

Daarvoor, voordat ik wist dat wij van Schotse afkomst waren, vond ik het altijd wel een mooi instrument. Omdat het me, het was zo indringend. Als je daar zo'n, bijvoorbeeld in een film, zo'n Schots regiment ziet optrekken. En dan snijdt dat door je heen. Ik heb ook live zo'n doedelzakband. Dat heeft iets, dat heeft voor mij veel meer dan een drumband of zo'n koperblazersband.

Zijn er dan ook mensen die een verschrikkelijke hekel hebben aan het geluid van een doedelzak?

Zijn er dan ook mensen die een verschrikkelijke hekel hebben aan het geluid van een doedelzak?

Oh ja, oh ja. Dat, heel veel. Dan woont hier bijvoorbeeld, hier in de buurt en verderop, woont er een jongen en die, zo gauw ik ook maar de……

Oh ja, oh ja. Dat, heel veel. Dan woont hier bijvoorbeeld, hier in de buurt en verderop, woont er een jongen en die, zo gauw ik ook maar de eerste tonen eruit heb, dan sjeest hij naar buiten en blijft hij voor zijn deur staan schreeuwen en tieren. Ik heb nooit goed verstaan wat hij allemaal zei, omdat hij nooit het woord direct tot mij richt. Maar altijd zo uit de verte blijft schreeuwen. Maar dat is ook de enige negatieve reactie in de buurt, want voor de rest heb ik hier vrijwel in iedere straat wel een straatfeest gespeeld.

Die jongen, is dat ook degene die jou met een windbuks heeft belaagd, of was dat weer iemand anders?

Die jongen, is dat ook degene die jou met een windbuks heeft belaagd, of was dat weer iemand anders?

Nou, dat zal ik nooit weten, want de keel heeft zich niet kenbaar gemaakt. Dat is trouwens alweer, nou, zo'n twee jaar terug. Toen stond ik……

Nou, dat zal ik nooit weten, want de keel heeft zich niet kenbaar gemaakt. Dat is trouwens alweer, nou, zo'n twee jaar terug. Toen stond ik in het Noorderpantsoen op die bult daar.

En toen hoorde ik ineens, pieuw, plok. En toen ging het blazen, ineens heel moeilijk.

En toen hoorde ik ineens, pieuw, plok. En toen ging het blazen, ineens heel moeilijk.

En toen ontdekte ik dat ik langzaam en zeker lucht verloor. Ik dacht eerst van, nou ja, dat kan haast niet hè, dat is zoiets onnozels.

En toen ontdekte ik dat ik langzaam en zeker lucht verloor. Ik dacht eerst van, nou ja, dat kan haast niet hè, dat is zoiets onnozels.

Maar thuis, toen was ik de zak aan het bekijken. Dus een gaatje. En toen heb ik de zak uitgespoeld en toen kwam er een kogeltje uitrollen.

Maar thuis, toen was ik de zak aan het bekijken. Dus een gaatje. En toen heb ik de zak uitgespoeld en toen kwam er een kogeltje uitrollen.

Wat heb je eigenlijk voor doedelzak? Is het een originele?

Wat heb je eigenlijk voor doedelzak? Is het een originele?

Ja, het is een hele originele. En volgens doedelzakbouwers in Schotland is die 150 jaar oud. Doedelzakken die worden meestal met...

Ja, het is een hele originele. En volgens doedelzakbouwers in Schotland is die 150 jaar oud. Doedelzakken die worden meestal met...

met ivoor of met gedeeltelijk ivoor en gedeeltelijk zilver of gewoon plastic uitgerust. Of gewoon ijzer dan, om dat zilver te imiteren. Maa……

met ivoor of met gedeeltelijk ivoor en gedeeltelijk zilver of gewoon plastic uitgerust. Of gewoon ijzer dan, om dat zilver te imiteren. Maar deze is helemaal beslagen met zilver en gegraveerd met disseltjes, dat zilver. En dat zie je niet veel. Ik ben er nog... In de zeven jaar dat ik nu naar Schotland ga, heb ik nog maar één keer een instrument gezien wat met die van mij uiterlijk dan te vergelijken valt.

Als jij in het openbaar speelt, dan heb je daar ook klederdracht bij aan?

Als jij in het openbaar speelt, dan heb je daar ook klederdracht bij aan?

Ja, dat zijn mijn eigen familiekleuren, mijn eigen tartan. De Schotse ruiten noemen ze tartan. En dat is dan de kilt met de kleuren van mij……

Ja, dat zijn mijn eigen familiekleuren, mijn eigen tartan. De Schotse ruiten noemen ze tartan. En dat is dan de kilt met de kleuren van mijn familie. Welke zijn dat? Dat is de Hunting Scott en dat is wijnrood, donkergroen en daar nog dan wat streepjes doorheen. Ik vind trouwens een kilt heel prettig dragen, hoor.

Nou ja, ik word ook wel gevraagd voor bedrijven die mij dan de Schot willen laten uithangen. Nou, ik spreek dermate vloeiend Engels dat zel……

Nou ja, ik word ook wel gevraagd voor bedrijven die mij dan de Schot willen laten uithangen. Nou, ik spreek dermate vloeiend Engels dat zelfs Britten daarin tuinen.

Dus dan ben ik bijvoorbeeld voor één van de whisky-importeurs een Schot die speciaal overgekomen is voor de zaak. En nou, dan is het natu……

Dus dan ben ik bijvoorbeeld voor één van de whisky-importeurs een Schot die speciaal overgekomen is voor de zaak. En nou, dan is het natuurlijk niet moeilijk om je in zo'n rol in te leven. Ik bedoel, als ik in Schotland ben, dan val ik ook helemaal niet uit de toon, letterlijk en figuurlijk.

Je vindt een kilt wel lekker dragen, zeg je.

Je vindt een kilt wel lekker dragen, zeg je.

Dat loopt lekker, zo'n rokje.

Dat loopt lekker, zo'n rokje.

Ja, het is veel vrijer en ja, je hebt het ook wel met een korte broek. Maar ik vind het bijvoorbeeld ideaal, als je met een rugzak de berge……

Ja, het is veel vrijer en ja, je hebt het ook wel met een korte broek. Maar ik vind het bijvoorbeeld ideaal, als je met een rugzak de bergen in zou gaan, zou ik een kilt aandoen. Dat vind ik prachtig, vrij en makkelijk. En ik snap ook niet dat dat in feite niet mag, hè. Want ik loop dan wel eens door de stad heen van het ene optreden naar het andere. Want als ik zo'n uniform in een koffer mee zou moeten nemen, dan heb ik twee grote koffers bij me. En ook nog een koffer voor de doedelzak. En ik heb geen auto, dus als ik dan ergens naartoe moet, dan ben ik onthand. Dus ik doe het aan en ik reis dan zo. Maar dan krijg je de meest kwalijke en gore opmerking naar je hoofd. En dan antwoord ik altijd in het Engels dat ik het niet begrijp en of ze het kunnen herhalen in het Engels. En dan zijn ze wel stil. Maar dan vraag ik me wel eens af van, nou ja, emancipatie, dat werkt dan blijkbaar niet de andere kant uit.

Wat betekent dat voor jou, die familie, die afkomst en die hele traditie die erbij hoort?

Wat betekent dat voor jou, die familie, die afkomst en die hele traditie die erbij hoort?

Ja, nou, dat vragen ze me altijd. Dat valt eigenlijk te vergelijken met Roots, geloof ik, als je die film op televisie ziet. Tenminste, dat……

Ja, nou, dat vragen ze me altijd. Dat valt eigenlijk te vergelijken met Roots, geloof ik, als je die film op televisie ziet. Tenminste, dat kon ik me heel levendig voorstellen. Zo'n man die daar in een land zit en hij was in dat land niet thuis omdat hij zwart was en dus anders was. En wist dat hij een bepaalde afkomst had.

Het verhaal gaat in mijn familie al tijden van wij komen uit Schotland en dat is dus bekend. Nou, dat sprak mij aan. Ik vind het sowieso ee……

Het verhaal gaat in mijn familie al tijden van wij komen uit Schotland en dat is dus bekend. Nou, dat sprak mij aan. Ik vind het sowieso een land en volk wat mij wel aanspreekt.

En ik zou er ook graag wel willen wonen. Niet dat ik het hier beroerd vind.

En ik zou er ook graag wel willen wonen. Niet dat ik het hier beroerd vind.

Ik woon hier prima. Maar ja, het is iets. Het is je afkomst, je herkomst. Ik studeer ook niet voor niets geschiedenis natuurlijk. Dat spree……

Ik woon hier prima. Maar ja, het is iets. Het is je afkomst, je herkomst. Ik studeer ook niet voor niets geschiedenis natuurlijk. Dat spreekt mij aan.

Wat ga je voor ons spelen?

Wat ga je voor ons spelen?

Ja, nou, ik denk dat ik maar iets traditioneels speel. Want dat vind ik ook wel een bezwaar. Mensen die houden in feite niet van doedelzakm……

Ja, nou, ik denk dat ik maar iets traditioneels speel. Want dat vind ik ook wel een bezwaar. Mensen die houden in feite niet van doedelzakmuziek. Maar ze herkennen bepaalde melodietjes. Scotland the Brave. Dat melodietje, dat is oerbekend. En dat vragen ze dan ook altijd. En de meeste doedelzakspelers zijn daar strontmisselijk van. En Amazing Grace.

Dat wordt mij altijd gevraagd. Goed, dat speel je dan. Er is dan nu Mull of Kintyre is daarbij gekomen. En ja, wil je bepaalde optreden kun……

Dat wordt mij altijd gevraagd. Goed, dat speel je dan. Er is dan nu Mull of Kintyre is daarbij gekomen. En ja, wil je bepaalde optreden kunnen doen, dan zul je dat soort dingen toch moeten doen. Een soort concessie, zeg maar, aan de mensen die je vragen. Maar het liefst speel ik traditionele melodie. En ik zal dan zo meteen even een soort potpourri eigenlijk spelen van het bekende en het onbekende. Ik vind namelijk het onbekende, vind ik veel mooier. Maar omdat mensen nooit de moeite nemen om er echt goed naar te luisteren. Maar alleen een bepaalde melodietje willen herkennen. Dan komt er eigenlijk weinig van waardering terecht. En wat dat betreft voel ik me dan in feite wel een miskende meester. Nou ja, meester.

Iedereen zou het kunnen als ze het zouden doen. Maar dat is altijd zo.

Iedereen zou het kunnen als ze het zouden doen. Maar dat is altijd zo.

MUZIEK

MUZIEK