Pieter Kuiper is in 1936 geboren in Bellingwolde aan de Rhederweg. Hij is op zijn 24e getrouwd. Zijn familie bezat huizen en land en zijn ou……

Pieter Kuiper is in 1936 geboren in Bellingwolde aan de Rhederweg. Hij is op zijn 24e getrouwd. Zijn familie bezat huizen en land en zijn ouders verbouwden rozen en hielden koeien. Bellingwolde was volgens Kuiper vroeger een statig en mooi dorp, met bomenrijen en fraaie boerderijen. De gemeente, boeren en arbeiders hebben zich volgens Kuiper ingezet om Bellingwolde mooi te laten zijn. Aan de Rhederweg waren 32 zaken en in Bellingwolde zelf waren ook veel middenstanders. Mensen hadden grote gezinnen. Op de school aan de Rhederweg zaten vroeger 168 kinderen, onder wie veel arbeiderskinderen.

In Bellingwolde waren vroeger twee gymnastiekverenigingen. Rood voor de arbeiderskinderen. zwart voor de middenstanders en boeren. Je kon ni……

In Bellingwolde waren vroeger twee gymnastiekverenigingen. Rood voor de arbeiderskinderen. zwart voor de middenstanders en boeren. Je kon niet zomaar bij Zwart. Dat hing van je afkomst af. Tegenwoordig is dat anders. Bellingwolde was vroeger meer socialistisch en Beerta, Finsterwolde en Pekela waren meer communistisch georiënteerd. Daar hebben de arbeiders veel van kunnen profiteren volgens Kuiper. Kuiper vertelt dat hij eens bij de werkverschaffing ging kijken, stiekem want zijn vader wilde het niet hebben, om te zien wat dat was. Zelf hebben ze vroeger ook land laten ontginnen. Kuiper komt uit een arbeidersgezin met wat grond en drie kinderen. Kuiper hield niet zo van leren, hij was meer van de landbouw in de praktijk. Hij heeft een prima jeugd gehad zonder problemen en in relatieve welvaart. In het begin van de twintigste eeuw zijn een aantal boeren rijk geworden, omdat ze arbeiders in dienst hadden die veel werk verrichten voor weinig geld. Kuiper vertelt dat sommige families heel respectvol en behulpzaam met het personeel omgingen. Niet iedereen was natuurlijk zo.

…en van de Rhederbrug door Nederlandse soldaten. Dat zorgde voor paniek. Net als het bombardement in 1943 bij Bellingwolde. Bij de bevrijding vonden ook nog felle vuurgevechten p…

De Tweede Wereldoorlog bracht een grote verandering voor het leven van Kuiper en zijn ouders. Vaag herinnert hij zich de angst van hun ouders en dat er Duitse soldaten in loopgraven bij hun huis en aan de Rhederweg. De school waar Kuipers naar toe ging is ook gebruikt als verblijf voor Duitse soldaten, Polen en de Arbeidsdienst voor mensen die werkten voor de Wehrmacht. Kuiper herinnert zich nog het liedje dat zij zongen. En dat een van die werklui in het kanaal is verdronken toen hij kramp kreeg in het koude water. In café's en een kerk kregen zij vervolgens les. Daar kwam in de praktijk natuurlijk weinig van terecht. Kuiper herinnert zich het opblazen van de Rhederbrug door Nederlandse soldaten. Dat zorgde voor paniek. Net als het bombardement in 1943 bij Bellingwolde. Bij de bevrijding vonden ook nog felle vuurgevechten plaats tussen geallieerden en Duitsers.

Het leven in Bellingwolde had te lijden onder de oorlogstijd. Er was soms paniek. Er woonden ook NSB'ers in Bellingwolde, maar onder hen za……

Het leven in Bellingwolde had te lijden onder de oorlogstijd. Er was soms paniek. Er woonden ook NSB'ers in Bellingwolde, maar onder hen zaten ook goeden zegt Kuiper. Niet iedereen natuurlijk. Zo herinnert hij zich zich dat verteld werd dat een Joodse onderduiker door een NSB'er is doodgeschoten. Of een Duitse jongen van zijn school, die een man die TBC had erop wees dat Hitler wel raad wist met zieke mensen. Er was ook een meester op school die NSB'er was. Volgens Kuiper merkte je daar niet zo veel van. Hij was daar ook te jong voor zegt hij. Tegen NSB'ers kon je in Bellingwolde niet veel inbrengen zegt Kuiper. Je moest oppassen met wat je zei. Kuiper mocht van zijn ouders en grootouders niet zeggen dat ze thuis twee onderduikers hadden. Dat deed hij dan ook niet. Kuiper vertelt hoe Duitse soldaten aan het einde van de oorlog kippen van hen meenamen, terwijl het gezin zich stil hield in de slaapkamer en hoorde wat de Duitsers aan het doen waren. Ook toen moest Kuiper zich stil houden.

Kuipers vader is tewerkgesteld in Duitsland toen hij werkloos was. Bij een brandstofhandel en stratenmaker. Dat ging via een uitzendbureau, ……

Kuipers vader is tewerkgesteld in Duitsland toen hij werkloos was. Bij een brandstofhandel en stratenmaker. Dat ging via een uitzendbureau, hij kreeg daar loon voor. 's Avonds kwam hij dan weer thuis. De onderduikers kwamen via een ander onderduikadres bij hen terecht. Kuiper weet niet precies hoe dat is gegaan. Het zou zelfs kunnen dat die onderduikers joodse mensen waren, maar dat wisten ze niet zeker. De onderduikers aten gewoon met hen mee en als er gevaar dreigde, wat ze via de weg goed konden zien aankomen, moesten de borden voor de onderduikers weer snel van tafel. Kuiper zag dit als kind, maar heeft er nooit over gepraat. Hij zegt dat hij nog steeds uitstekend kan zwijgen. Na deze twee kregen ze na de oorlog een jongen van twintig jaar uit Rotterdam in huis, die in de oorlog was opgepakt en afgevoerd naar Duitsland om daar te werken. De buren hadden een andere jongen uit Rotterdam. Een van hen heeft later nog in Indië gevochten. Jaren later heeft Kuiper hem op de televisie teruggezien in het programma 'Memories' toen hij op zoek was naar mensen in Indonesië. Kuiper had eigenlijk toen contact met hem willen opnemen. Die man heeft hem bijvoorbeeld ook leren fietsen.

Er werd in de oorlog veel gesmokkeld. Hij herinnert zich hoe zijn vader met de buurman biggetjes smokkelden in een zak, waarvan ze de bek in……

Er werd in de oorlog veel gesmokkeld. Hij herinnert zich hoe zijn vader met de buurman biggetjes smokkelden in een zak, waarvan ze de bek in smeerden met groene zeep, want dan bleven ze stil. En dat er een koe werd gesmokkeld uit Duitsland die meteen 's nachts werd geslacht. Kuiper vertelt dat na de oorlog boeren uit Duitsland paarden en koeien hadden gestolen. Poolse soldaten stuurden hen terug. Kuiper herinnert dat mensen die koeien onderweg molken. Boter, kaas, koffie en thee werd veel gesmokkeld. Smokkelwaar werd bewaard in lege bijenkorven tussen bijenkorven die wel in gebruik waren. Smokkelen gebeurde voornamelijk in het donker. Douaniers wisten natuurlijk dat er gesmokkeld werd, dus die kwamen ook wel bij mensen langs om te controleren. Ze werden dan wat afgeleid met een drankje en vervolgens werd er een lamp voor het raam gezet zodat de smokkelaars wisten dat er douane was. De douaniers knepen ook wel eens een oogje toe natuurlijk. Echte professionele smokkelaars werden soms wel harder aangepakt en in het gevang gezet. Die verdienden er ook goed aan. Sommige vrouwen smokkelden sterke drank in een varkensblaas onder hun rok. Als ze werden aangehouden staken ze het leeg en hadden ze niets meer. Radio's werden ook gesmokkeld. Het gebied leende zich goed voor smokkel, het was tamelijk onbegaanbaar met bos en veen. Al met al werd er veel gesmokkeld. Het hoorde er bij eigenlijk, maar wel ieder voor zich. Behalve biggen smokkelde Kuipers vader ook koeien. Die liepen in het donker volgzaam achter je aan. Honden werden ook wel gesmokkeld. En duiven. Die waren na de oorlog schaars omdat ze in de oorlog werden doodgeschoten omdat ze als postduif gebruikt werden.

De eerste baan van Kuiper was in een brandstofhandel. Ze haalden in de zomer met een turfschip turven op in het veen in Zuidoost Drenthe en ……

De eerste baan van Kuiper was in een brandstofhandel. Ze haalden in de zomer met een turfschip turven op in het veen in Zuidoost Drenthe en voeren dan weer terug. Het was een dag varen naar Klazienaveen. Er werkten daar veel mensen aan die het schip vulden met 80.000 turven. Met een motorboot moesten ze dan water onder het turfschip pompen zodat ze weg konden komen. Het was nogal ondiep in de wijken. Dan voeren ze tot Ter Apel en de volgende dag kwamen ze dan thuis. Drie dagen waren ze hiermee onderweg. Dan ging het van het schip via een elevator in een vrachtauto, waar ongeveer 5.000 turven in pasten. Dat was de hoeveelheid turven voor een huishouden voor een winter (met daarbij dan nog 20 mud kolen). Ze leverden dan op bestelling bij huizen aan. Elke twee weken haalden ze een vracht op. In de winter reden ze met een vrachtauto met aanhanger op en neer. Daar pasten 15.000 turven in. Dit speelde omstreeks 1955.

Het werk leverde niet heel veel geld op, maar mensen deden er ook nog wel wat naast en men hielp elkaar. Het nabuurschap (noaberschap) waarb……

Het werk leverde niet heel veel geld op, maar mensen deden er ook nog wel wat naast en men hielp elkaar. Het nabuurschap (noaberschap) waarbij je voor elkaar inspringt of elkaar bijstaat als dat nodig is, was vroeger heel gewoon. Tegenwoordig bestaat dat bijna niet meer.

Kuiper is in dienst geweest en toen hij terugkwam wilde hij verder met de brandstofhandel, maar dat viel tegen. Het bedrijf was veel kleiner……

Kuiper is in dienst geweest en toen hij terugkwam wilde hij verder met de brandstofhandel, maar dat viel tegen. Het bedrijf was veel kleiner geworden omdat men was overgestapt op gas. Hij was niet meer nodig. Kuiper kijkt met veel warmte terug op zijn tijd bij de brandstofhandel. Hij heeft er veel geleerd over hoe je met mensen omgaat en hoe mensen zijn. Mensen gingen vroeger vindt Kuiper veel socialer en met meer solidariteit met elkaar om dan tegenwoordig. Witte turven branden heel snel op. Daarnaast had je ook ´bargers´, donkere turven die langer brandden. Dan hadden ze ook nog kolen en cokes. Kuiper vertelt dat ze niet altijd hartelijk ontvangen werden, maar op andere momenten bij andere gezinnen was dat juist wel weer het geval. Het werk beviel hem erg. Hij vond het dan ook jammer dat het met de introductie van het gas langzamerhand afliep. Volgens Kuiper was het in de jaren zeventig echt afgelopen met de turf als brandstof. Kuiper krijg tevreden terug op zijn leven. Hij gelooft ook dat hij veel vrijer en met minder regels heeft geleefd dan hoe het tegenwoordig gaat. Men leefde met veel plezier met elkaar en had iets voor elkaar over.