In de oorlog hebben ze veel verzetswerk verricht en onderduikers geholpen. Aan het einde van de oorlog toen de Canadezen in aantocht waren lagen ze in het Kanaal Buinen-Schoonoor…

In de oorlog hebben ze veel verzetswerk verricht en onderduikers geholpen. Aan het einde van de oorlog toen de Canadezen in aantocht waren lagen ze in het Kanaal Buinen-Schoonoord, tussen twee sluizen in, zodat de Duitsers eventueel konden verhinderen dat ze konden vertrekken (en voor de geallieerden zouden gaan varen). Daar zaten bij een schuur Franse parachutisten verscholen. Haar man en zij hebben toen gezorgd voor eten en drinken. Met melk en tarwe die ze van de boeren kregen, maakte zij tarwepap voor de militairen die ze ’s nachts stiekem kwamen halen. Bij de bevrijding hebben ze ze in Schoonoord aan de Canadezen overgedragen. Hiervoor hebben ze een hoge Franse onderscheiding gekregen. Ze vervoerden ook wel onderduikers op het schip, als ze voor de voedselvoorziening naar Zwartsluis moesten. Die gingen dan naar de loodsen van de Buisman fabriek. Vandaar gingen ze verder richting Randstad. In Hooghalen heeft haar man nog een spoorbrug gered door heel handig de springlading door de knippen toen ze er onderdoor voeren en zij de brugwachter afleidde met een praatje. Ze was niet echt bang als ze dit werk deed. Ze groeide er in en “als de Duitsers zo gemeen doen, word je pittig". Het zat in haar familie wel meer. Ze heeft haar leven vaak in de waagschaal gesteld. Ze werden vaak beschoten, ook door Engelsen en moesten dan snel van boord vluchten. Het werk voor de voedselvoorziening bestond uit het laden in Drenthe van aardappels. Die gingen dan naar Zwartsluis, waar ze op grotere schepen werden overgeladen die over IJsselmeer voeren. Daar zaten dus ook onderduikers tussen. Mevrouw geeft aan dat ze altijd alert moest zijn, maar geeft aan dat ze van Drentse boeren heel veel hulp kregen en extra eten voor de onderduikers. Mevrouw heeft veel onderduikers vervoerd. Meerdere tegelijk. Ze namen ook wel Engelse piloten mee, die waren verkleed als vissers. Op een Fries meer werden die dan met watervliegtuigjes weer opgepikt.

Mevrouw Snitjer,is geboren als Hendrika Dokter (spelling onzeker), op 15 mei 1922 in Tweede Exloërmond. Haar vader was vervener. Met scheepjes vervoerde hij zijn eigen turf naar F…

Mevrouw Snitjer,is geboren als Hendrika Dokter (spelling onzeker), op 15 mei 1922 in Tweede Exloërmond. Haar vader was vervener. Met scheepjes vervoerde hij zijn eigen turf naar Friesland en Groningen. Iedere turfschippper had vaste klanten, bakkers bijvoorbeeld, of scholen. Mevrouw heeft in haar jeugd als schipperskind dus op vele scholen gezeten. Schippersinternaten waren er toen niet. Ze voer met haar ouders en vier broers en vier zusjes. Er was in Groningen een schippersschool en in Harlingen ook. Daar kreeg ze boek en schift mee om aan boord te werken en op volgende schippersschool leverde ze dat weer in. Zo ging dat. Ze had dus wel aparte jeugd. Als er ergens geen schippersschool was, was het soms wat lastig. Ze vond het een prima leven als kind. Haar ouders vervoeren turf, maar in de herfst ook bieten en aardappelen. Toen in de Veenkoloniën de turf op was, voerden ze kompost en kalk aan om het land geschikt te maken voor landbouwgrond. Daarna vervoerden ze er aardappelen, bieten en granen vandaan. Door dit vrachtvervoer ontstonden daar ook de scheepswerven. En daarna de strokartonfabrieken.

in 1934 stopten ouders met de vrachthandel. Er was geen werk meer. Vader ging toen naar werkverschaffing op doordeweekse dagen in Jipsinghuizen. Mevrouw werkten toen met moeder, br…

in 1934 stopten ouders met de vrachthandel. Er was geen werk meer. Vader ging toen naar werkverschaffing op doordeweekse dagen in Jipsinghuizen. Mevrouw werkten toen met moeder, broer en zus werkten toen een beetje bij. Een onderwijzer wees erop dat de kinderen ook in de kost konden gaan. Moeder, oudste zus en zij huurden vervolgens een huisje in de Oosterpoort. De kinderen gingen in de kost. In het weekend kwam vader thuis. Ze hadden in huis gas, stromend water en toilet. Een enorme luxe vergeleken met het schip. Ze werd dienstmeisje bij een schoenenzaak in de Oosterpoort. Ze hielp ook wel mee in de winkel als het zo uitkwam. Later kwam er vestiging in de Nieuweweg waar ze ook ging werken.

Haar man komt ook uit de schipperswereld. Hun ouders kenden elkaar. Iedereen kende elkaar daar eigenlijk Haar man zat op de kustvaart. Het was oorlog en hij zou een eigen coaster …

Haar man komt ook uit de schipperswereld. Hun ouders kenden elkaar. Iedereen kende elkaar daar eigenlijk Haar man zat op de kustvaart. Het was oorlog en hij zou een eigen coaster krijgen. Maar door de oorlog leek het hem te gevaarlijk. Het geld voor de coaster heeft hij toen voor binnenschip benut en zij werd de stuurman aan boord.

Ze hebben voor hun werk diverse onderscheidingen ontvangen. Uit Frankrijk dus en van Marshall, Eisenhower en van de Stichting '40-'45 in Groningen. Ze is diverse keren beschoten …

Ze hebben voor hun werk diverse onderscheidingen ontvangen. Uit Frankrijk dus en van Marshall, Eisenhower en van de Stichting '40-'45 in Groningen. Ze is diverse keren beschoten op het schip. Dat vond ze vreselijk. Ze heeft tevens het bombardement op Rotterdam meegemaakt en een ernstig luchtgevecht in Arnhem. Ze zat vanaf het begin tot het einde middenin de oorlog. Mevrouw vertelt dat in de Rotterdamse haven Duitse soldaten al in treinwagons zaten. Dat moet verraden zijn. Zoals ze het ook geen toeval vindt dat modehuis Gerzon in Rotterdam niet is gebombardeerd, want daar zaten ook Duitse soldaten in. Ze vond de oorlog een afschuwelijke tijd, die ze nooit weer wil meemaken. Haar dochter is ook altijd erg bang geweest door het oorlogsgeweld. Niet alle Duitsers waren overigens slecht, soldaten werden natuurlijk vaak ook gedwongen. Van Duitse boeren kregen ze som ook spullen. Ze voeren namelijk ook naar Duitsland. Dat was net zo gevaarlijk als in Nederland. Je werd gewoon altijd beschoten. Stoppen met varen was eigenlijk niet mogelijk. Dan zouden ze worden opgepakt en had haar man in Duitsland moeten werken. Er was geen keus feitelijk.

Met de bevrijding zaten ze dus klem in een sluis in het Kanaal Buinen-Schoonoord. Daarna voeren ze naar Wezuperbrug (moeilijk te verstaan). Daar was het groot feest met de Canadeze…

Met de bevrijding zaten ze dus klem in een sluis in het Kanaal Buinen-Schoonoord. Daarna voeren ze naar Wezuperbrug (moeilijk te verstaan). Daar was het groot feest met de Canadezen. Een grote opluchting. Ze voeren hierna met turf naar Assen, voor de burgers. 50 turfjes per burger. Met een cafébaas maakten ze dealtje en kregen ze een liter jenever in ruil voor turf, dat kon je toen verder nergens krijgen. Dat werd gezellig met de boeren. Mevrouw spreekt vol lof over de boeren. Met sommige van hen heeft ze nog contact. Na de oorlog was er in de scheepvaart vrachtaanbod genoeg. Het land moest weer opgebouwd worden. Letterlijk en figuurlijk. Pas later besefte ze pas wat ze in de oorlog had meegemaakt en hoe ze alles heeft overleefd. Zo was het een heel gedoe met de voedselbonnen, want die kon je niet overal inleveren. Die waren gebiedsgebonden en dat was voor een schipper niet praktisch.

Haar man is op een gegeven moment als kapitein op de rondvaart gaan varen in Amsterdam bij Bergmann. Hij wilde een nieuw schip na de oorlog, maar die waren niet voorhanden. De Duit…

Haar man is op een gegeven moment als kapitein op de rondvaart gaan varen in Amsterdam bij Bergmann. Hij wilde een nieuw schip na de oorlog, maar die waren niet voorhanden. De Duitsers hadden veel vrachtschepen omgebouwd tot landingsvoertuigen. Ze woonden op hun eigen schip. Later konden ze weer ander schip kopen en gingen ze weer varen. In Groningen is haar man toen het vrachtaanbod mager was begonnen met een eigen rondvaartbedrijf, met een tweedehands boot uit Amsterdam. Ze kregen van burgemeester Berger geen vergunning, maar wel van wethouder Wolters, toen die waarnemend burgemeester was. Het werd een feestelijke opening bij de studentenroeivereniging in het Verbindingskanaal. ‘Pronkjewail’ heette de eerste rondvaartboot. De rederij is vervolgens overgenomen door Kool, toen haar man ziek werd en het hem allemaal wat veel werd. Hij was bijvoorbeeld ook nog rijexaminator. Er bleek genoeg animo te zijn voor de rondvaart. Mevrouw verkocht kaartjes. Haar man en kleindochter en nog een andere jonge vrouw vertelden tijdens de vaart wat er te zien was. Mevrouw vertelt over haar gezondheidsproblemen en over haar kleinkinderen.

De rondvaartboot lag in het Verbindingskanaal tegenover het hoofdstation. Er was ook een ponton met een terrasje In 1949 zat het vrachtaanbod tegen en hebben ze een vrachtschip om…

De rondvaartboot lag in het Verbindingskanaal tegenover het hoofdstation. Er was ook een ponton met een terrasje In 1949 zat het vrachtaanbod tegen en hebben ze een vrachtschip omgebouwd tot vakantieschip. Dat werd een succes. Ze voeren over de Friese meren en de Wadden. Er was een speciale (en verplichte) aparte mannen- en vrouwenafdeling, met bedden voor 24 personen. Er zaten ook toiletten in en mevrouw bereidde het eten. Met z'n tweeën runden ze dit schip. Later werd het groter en luxer met Rijnschepen, maar toen had haar man zich er alweer uit teruggetrokken. Mevrouw toont het boek 'Biografie van een binnenschipper'' van haar man, Harm Snitjer. Mevrouw vertelt tot slot dat haar ouders hebben meegegraven aan het Van Starkenborghkanaal. Dat ging met schep en kruiwagen. De grond is voor dijkverhoging van het Eemskanaal gebruikt. Schippers mochten zelf 600 ton vervoeren, maar dan moesten ze het wel zelf scheppen.